امام ابوحنيفه (رح) و علم حديث

رويكرد امام اعظم ابوحنيفه (رح) با علم حديث همواره مورد اختلاف نظر ميان موافقان و مخالفان بوده است. ابو يوسف گفته است: امام ابوحنيفه همواره بر اين عادت بود كه هرگاه مسئله ى به نزدش آورده مى شد، مى فرمود: آثار و احاديثى را كه نزد شما در مورد اين مسئله وجود دارد، بيان كنيد. هنگاميكه آثار و روايات را بيان مى كرديم و او هم آنچه در خاطرش بود، ذكر مى نمود، سپس سر در گريبان انديشه فرو مى برد و هر قول و نظرى را كه بيشتر با احاديث مطابقت مى داشت، انتخاب مى كرد. و زمانيكه دلايل به يكديگر نزديك و يا مساوى بودند، مى انديشيد و آن گاه يكى را بر مى گزيد.

امام ابوحنيفه جزو حفاظ حديث است. حافظ ذهبى در (تذكرته الحفاظ ١٦٨/١) كه در نقد رجال استقراء نام دارد، زنده گينامه ايشان را در تذكرته الحفاظ اينگونه ذكر نمود و به ايشان ثناء گفته است. (كان اماما، ورعا، عالما، متعبدا، كبير الشأن، لايقبل جوائز السلطان)
ترجمه: ابوحنيفه(رح) پيشوا،پرهيزگار، دانشمند، عبادت گزار و بلند مرتبه بود. هداياى شاه را نمى پذيرفت.

امام جمال الدين يوسف بن حسن( معروف به ابن المبرد) در كتابش ( طبقات الحفاظ ) و امام جلال الدين سيوطى در كتابش ( طبقات الحفاظ ) امام ابو حنيفه را ذكر نموده اند.

امام ابو حنيفه از ائمه جرح و تعديل است. حافظ عبدالقادر قريشى در (الجواهر المضيته فى طبقات الحنفيه ٣١،٣٠/١) مى نويسد: (نظر امام ابوحنيفه در جرح و تعديل مقبول است.از آن جمله روايت امام ترمذى در كتاب العلل است: حدثنا محمود بن غيلان حدثنا ابو يحيىٰ الحمانى، قال: سمعت ابا حنيفه يقول ما رأيت احداً أكذب من جابر الجعفى و لا افضل من عطاء بن ابى رباح)

اما حافظ مزى در كتاب تهذيب الكمال، زنده گينامه امام ابو حنيفه را با تفصيل نوشته است و چيزى كه از آن تضعيف امام لازم بيآيد، ذكر نكرده است و در آن از يحيىٰ بن معين نقل مى كند كه وى در حق امام گفته است:( ابوحنيفه مردم معتمد است كه جز آنچه را حفظ نموده، روايت نكرده و از آنچه كه حفظ ندارد، روايت نميكند.