آيت الله خمينى

سید روح‌الله موسوی خمینی، در شناسنامه سید روح‌الله مصطفوی، در اول ماه ميزان ١٢٨١ در خمين بدنيا آمد و در ١٣ جوزاى سال ١٣٦٨ چشم از جهان پوشيد.  او که در بین طرفدارانش به «امام خمینی» شهرت دارد، اولین رهبر و ولى فقيه ایران و از مراجع تقليد شيعه بود که انقلاب ١٣٥٨ ايران را رهبری و در پی آن، جمهورى اسلامى را از راه همه پرسى، بنیان گذاشت، و تا پایان عمر، آن را رهبری کرد.

روح‌الله خمینی تحصیلات ابتدایی و مقدماتی را در نوجوانی و آغاز جوانی در مکتب محلی و مدرسه‌ای در خمین گذراند. احمد خمينى گفته ‌است که پدرش در دوران کودکی خیلی بازیگوش بود و دچار شکستگی‌های متعدد شده بود و همیشه در خاک کوی و آب جوی مشغول بازی بود. پدر وی، سيد مصطفىٰ خمينى، روحانی و مجتهد ساکن خمين بود. حاصل ازدواج او، سید مصطفی با هاجر، دو فرزند دختر بنام مولودآقا خانم و فاطمه و سه فرزند پسر به نام‌های مرتضىٰ ، نور الدين و روح‌الله بود.

روح‌الله آخرین فرزند این خانواده بود. سید مصطفی در اسفند ۱۲۸۱ خورشیدی و در پنج‌ماهگی روح‌الله، در مسیر خمین به اراک مورد حمله قرار گرفت و با اصابت چند گلوله به ناحیه شانه و کمر جان باخت. پس از این اتفاق، جنازه وی به نجف منتقل و درآنجا دفن شد. علت به قتل رسیدن پدر خمینی در هاله‌ای از ابهام می‌باشد و منابع طرفدار خمینی، همدستان رضاشاه را عامل این اتفاق می‌دانند. او می‌گوید اما به نظر می‌رسد که این داستان صرفاً هدفی سیاسی داشته باشد زیرا رضا شاه بیست و دو سال بعد از مرگ پدر روح‌الله خمینی به پادشاهی رسید. روح‌الله خمینی، توسط دایه و مادر و عمه‌اش بزرگ شد. مادر و عمه او در موج اپیدمی آنفلوانزای اسپانیایی و وبا که در سال ۱۲۹۷ خورشیدی ایران را فرا گرفت مردند.

وی در حوزه علميه به تحصیل فقه، فلسفه اسلامى و عرفان پرداخت و در سال ۱۳۱۳ به اجتهاد رسید. به گزارش ساواك سازمان اطلاعات زمان شاه ايران، وی اجازه اجتهاد خود را از عبدالكريم حائرى يزدى دریافت کرد. به روایت دیگر، او نه از کسی اجازهٔ اجتهاد گرفته و نه به کسی، چنین اجازه‌ای داده‌است. پس از مرگ سيد حسين بروجردى (۱۳۴۰ ش)، جزو نامزدهای مرجعيت بود. سپس، به مبارزه با سیاست‌های محمد رضا پهلوى به خصوص انقلاب سفيد پرداخت و به دلیل اعتراض به تبعیت شاه از سیاست اسرائيل و امريكا، در عاشورای ۱۳۴۲ خورشیدی، ۱۰ ماه زندانی شد و سپس در ۱۳۴۳ به دلیل سخنرانی علیه اعطای كاپيتولاسيون به مستشاران نظامی آمریکایی، تبعید شد. وی ۱۴ سال در تبعید زیست، که حدود یک سال در تركيه، سپس عراق، و در پایان چند ماه در فرانسه بود. طی این مدت پیگیر اوضاع سیاسی ایران بود، با ارسال پیام و اعلامیه، اسلامگرايان و مخالفان را رهبری و به تدوین نظریه ولايت فقيه پرداخت. وی در آخرین روزهای منتهی به پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ به عنوان رهبر آن، شوراى انقلاب و دولت مؤقت را تشکیل داد. پس از خروج شاه از ایران، در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ خمينى به ايران بازگشت و در ۲۲ بهمن انقلاب پیروز شد.

با فرمان وی، كميته امداد، جهاد سازنده گى، سپاه باسداران انقلاب اسلامى، نهضت سواد آموزى، سازمان بسيج مستضعفين و شوراى عالى انقلاب فرهنگى تشکیل شد. بنا به گزارش‌های اخیر بین‌المللی و ایرانی، شاخص‌های آموزش، بهداشت، صنعت و عدالت اقتصادی ایران در مقایسه با قبل از انقلاب بهبود چشمگیر داشته‌است. ولی به عقیدهٔ نيكى كدى، با انقلاب ایران انتظار همگانی برای آزادی و برابری اجتماعی نسبت به زمان شاه برآورده نشد. به ادعای او، دولت جمهوری اسلامی در هنگام مرگ روح‌الله خمینی در خرداد ۱۳۶۸، دولتی نسبتاً قوی، اما دارای مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و سیاست خارجی بود.

مراسم خاکسپاری وی، با حضور بیش از ۱۰ میلیون نفر که در حدود یک ششم جمعیت آن زمان ایران را شامل می‌شد، در کتاب ركورد هاى گينس به عنوان مزدحم ترین تشییع جنازهٔ تاریخ ثبت شد. يرواند آبراهاميان برخلاف آن که عده‌ای که روح‌الله خمینی را یک روحانی سنتی می‌دانند، او را از لحاظ نظریه سیاسی و استراتژی عوام گرايى مذهبی خود، نوآور مهمی در ایران تلقی می‌کند. در مقابل، سيد حسن خمينى به عنوان یکی از نزدیکان وی، معتقد است که رهبری وی نه بر اساس عوام گرایی، بلکه مردمی بوده چرا که او همزمان با توجه به مصالح مردم برای نظرات علمی کارشناسان ارجحیت قائل بوده‌است.

از آيت الله خمينى بعنوان رهبر انقلاب و بنيانگذار جمهورى اسلامى ايران نام برده ميشود كه تقريباً چهار دهه است كه نظام ساخته او و پيروانش در رهبرى كشور و مردم ايران قرار دارند.