ابعاد ايمـان در قرآن

ايمان در ديدگاه و نظر بسيارى از مردم مساوى صرفاً «باور» است. يعنى قبول و پذيرش موضوعاتى مثل: خدا، پيامبر، آخرت، دين و غيره. به كسى مؤمن گفته مى‌شود كه باورى ذهنى و تأييدى نظرى به موضوعات مأوراء‌الطبيعه داشته باشد. هرچند باور كردن، كه نقطه ى مقابل كفر يعنى انكار و نديده گرفتن است، بخشى از ايمان محسوب مى‌شود، اما معرفت قلبى آغاز ايمان است نه همه آن. زيرا ايمانى كه منتج به عمل نشود، صرفاً امرى ذهنى و تئوريك است.

در سوره حجرات آمده كه : باديه نشينان گفتند ايمان آورديم، بگو خير، ايمان نياورده‌ ايد، بلكه بگوئيد اسلام آورده‌ ايم، چون هنوز ايمان در دل‌هاى شما وارد نشده است:

حجرات ۱۴- قَالَتِ الْأَعْرَابُ آمَنَّا ۖ قُلْ لَمْ تُؤْمِنُوا وَلَٰكِنْ قُولُوا أَسْلَمْنَا وَلَمَّا يَدْخُلِ الْإِيمَانُ فِى قُلُوبِكُمْ …

ايمان و عمل صالح :
پيوستگى ايمان و عمل صالح با يكديگر، از اصول مسلمى است كه ده‌ها بار در قرآن بر آن تأكيد شده است؛ همانطور كه عمل صالح بدون انگيزه و محرك ايمانى در منطق قرآنى و نزد خدا فاقد ارزش است (هرچند ما به آن ارج مى‌نهيم)، ايمانى هم كه منجر به عملى شايسته نگردد، فاقد ارزش است.
انعام۱۵۸- …يَوْمَ يَأْتِى بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لَا يَنْفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِنْ قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِى إِيمَانِهَا خَيْرًا ۗ قُلِ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ

اما آن روز که بعضی از آیات پروردگارت تحقق پذیرد، ایمان‏ آوردن افرادی که قبلا ایمان نیاورده ‏اند، یا در ایمانشان عمل نیکی انجام نداده‏ اند، سودی به حالشان نخواهد داشت! بگو: «(اکنون که شما چنین انتظارات نادرستی دارید،) انتظار بکشید ما هم انتظار (کیفر شما را) می‏کشیم!» (158)

ايمان و توكل:
يونس ۸۴- وَقَالَ مُوسَىٰ يَا قَوْمِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِنْ كُنْتُمْ مُسْلِمِينَ

موسی گفت: «ای قوم من! اگر شما به خدا ایمان آورده ‏اید، بر او توکل کنید اگر تسلیم فرمان او هستید!» (84)

ايمان هاى زبانى:
يونس ۹۰- ….حَتَّىٰ إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنْتُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا الَّذِى آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ

هنگامی که غرقاب دامن او را ( فرعون )گرفت، گفت: «ایمان آوردم که هیچ معبودی، جز کسی که بنی اسرائیل به او ایمان آورده ‏اند، وجود ندارد; و من از مسلمین هستم! (90)

ايمان و مشقات :
عنكبوت ۱۰- وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ فَإِذَا أُوذِى فِى اللَّهِ جَعَلَ فِتْنَةَ النَّاسِ كَعَذَابِ اللَّهِ
….
و از مردم کسانی هستند که می‏گویند: «به خدا ایمان آورده ‏ایم!» اما هنگامی که در راه خدا شکنجه و آزار می‏بینند، آزار مردم را همچون عذاب الهی می‏شمارند (و از آن سخت وحشت می‏کنند(10)

ايمان و تسليم :
نساء ۶۵- فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِى أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيما

به پروردگارت سوگند که آنها مؤمن نخواهند بود، مگر اینکه در اختلافات خود، تو را به داوری طلبند; و سپس از داوری تو، در دل خود احساس ناراحتی نکنند; و کاملا تسلیم باشند. 65

همانگونه كه دانش ماحصل عقل است، ايمان ثمره ى عبادت و عمل صالح است.