اما ابو داود سجستانى (رض)

امام سلیمان بن اشعث ابو داود سجستانی در سال 202 هجری در سیستان چشم به دنیا گشود.

امام ابو داود از کودکی شیفته علم حدیث بود، لذا از محضر علما ودانشمندان شهر خود کسب فیض نمود.

سپس برای تحصیل دانش وجمع‌آوری حدیث به شهرهای عراق، حجاز، مصر، شام وخراسان سفر کرد، در این سفرها از پیشوایان علم حدیث، اخذ حیث کرد.

شیوخ امام:1- امام احمد بن حنبل2- یحیی بن معین3- قتیبه بن سعید4- عثمان بن ابی شیبه5- عبد الله بن رجاء6- ابوالولید طیالسی7- مسلم بن ابراهیم8- ابراهیم بن بشار9- اسحاق بن راهویه10- عبد الله بن مسلمه قعنبی11- سلیمان بن حرب.

شاگردان امام:1- ابو عیسی ترمذی2- ابو عبد الرحمن نسایی3- ابوبکرعبد الله بن ابی داود (پسرش)4- ابو عوانه یعقوب اسفرائینی 5- ابو علی محمد بن علی لولوئی6- محمد بن ابی بکر بن داسه7- محمد بن علی بن عثمان آجری8- ابوبکر ابن ابی الدنیا9- ابو سعید بن الأعرابی 10- احمد بن علی بن حسن بصری11- محمد بن جعفر فریابی.

تألیفات:

امام ابوداود در زمینه جمع‌آوری احادیث زحمات فراوانی متحمل گردید، وآثار زیادی از خود بجای گذاشت که مهمترینآن‌ها کتاب گرانقدرش: «سنن ابوداود» می‌باشد، آثار دیگر امام عبارتند از:1- کتاب المراسیل2- مسائل الامام احمد3- کتاب القدر4- الناسخ والمنسوخ5- کتاب الزهد6- اخبار الخوارج7- فضائل الأعمال.

سنن أبى داود:

امام ابو داود کتابش را «السنن» نامیده است،وبرای جمع‌آوریش بیش از ده سال از عمرش را در این راه صرف نمود، وبرخی از علما می‌گویند که ابو داود اولین فردی است که کتاب السنن را جمع‌آوری نموده است.

و در اصطلاح محدثین «السنن» به کتابی اطلاق می‌شود که برحسب ابواب فقه؛ طهارت، نماز و زکات … مرتب شده باشد.

امام ابو داود در نامه‌ای که برای اهل مکه نوشته است منهج وروش خود را در جمع‌آوری کتاب «السنن» بیان نموده است.

امام در این رساله می‌فرماید: من حدود پانصد هزار حدیث رسول خداص را نوشته‌ام، که از میان آن‌ها 4800حدیث را برگزیده، ودر این کتابم قرار داده‌ام، در این کتاب احادیث صحیح وآنچه به آن شباهت، یا نزدیکی دارد ـ (حدیث حسن) ـ آورده‌ام،وحدیثی که علما برترک آن اجماع داشته باشند در این کتاب نیاورده‌ام، وهرگاه حدیثی ذکر نمایم که در آن سستی و ضعف شدید وجود داشته باشد، بیان می‌کنم، و احادیثی که در موردش چیزی نگفته‌ام صالح می‌باشند.

همچنان‌که گفتیم امام ابوداود کتابش را به کتب، و آنگاه کتب را به ابواب تقسیم نموده است، شمار کتاب‌هایش 35 کتاب می‌باشد، و تعداد ابوابش 1871 باب است. 

شمار تمام احادیث کتاب 4800 حدیث می‌باشد، برخی تعداد آن را 5274 حدیث ذکر کرده‌اند، و این برمی‌گردد به اینکه برخی حدیث مکرر را یک حدیث و برخی دیگر دو حدیث یا بیشتر به شمار می‌آورند.

گفتنی است که محدث عصر علامه آلبانی کتاب سنن ابیداود را به دو بخش «صحیح سنن أبی داود» و «ضعیف سنن أبی داود» تقسیم نموده است.

شرح سنن ابی داود:

برکتاب سنن ابوداود شرح‌های زیادی نوشته شده است، که مهمترین ومشهورترین آن‌ها:1- «معالم السنن» تألیف امام ابوسلیمان احمد بن ابراهیم خطابی.2- «عون المعبود» تألیف علامه‌ی محدث عظیم آبادی است.

مختصر و تهذیب سنن ابی داود:

امام عبد العظیم منذری کتاب سنن را اختصارنموده، وامام ابن قیم این مختصر را تهذیب وشرح کرده است.

وفات:

امام ابو داود بعد از یک عمر تلاش وخدمت برای اسلام، در سن 73 سالگی در سال 275هجری در بصره چشم از دار فانی فرو بست و به دار باقی شتافت.