رعايت آبرو و حريم خصوصى افراد در اسلام !

لا يَسْتَرُ عَبْدٌ عَبْدًا فِي الدُّنْيَا إِلا سَتَرَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ

در اسلام نه تنها بر حرمت جان، مال، ناموس و آبروى مسلمان بر مسلمان ديگر تأكيد شده بلكه پيامبر گرامى ما پوشاندن زشتى هاى ما را توسط الله ( ج ) در آخرت ، منوط و مربوط به پوشاندن عيوب مردم در دنيا بالوسيله ما دانسته است.

سئوالى مطرح ميشود: چرا اعمالى كه در قرآن و حديث مذموم و مردود است، افشاى آن نكوهش شده ؟
بدون شك انسانها در معرض وسوسه هاى شيطان اند و عارى از خطا و لغزش نيستند. اما سلامت يك جامعه در حسن نظر و نيت خير نسبت بهمديگر نهفته است. اينكه در يك اجتماع دينى، افراد آن نگاه مثبت بهم داشته و از عيوب هم چشم پوشى نمايند، یکى از جامعترین و حساب شده ترین دستورها در زمینه روابط اجتماعى انسانها در اسلام است ، که مساءله امنیت را به طور کامل در جامعه تضمین مى کند. و مفهوم عميق دينى اخوت را بيان مى دارد.

قرآن ((نهى از تجسس )) را مطرح کرده ، مى فرماید: ((و هرگز در کار دیگران تجسس نکنید)) (و لا تجسسوا).
((تجسس )) و ((تحسس )) هر دو به معنى جستجوگرى است ولى اولى معمولا در امور نامطلوب مى آید، و دومى غالبا در امر خیر، چنانکه حضرت یعقوب به فرزندانش دستور مى دهد: یا بنى اذهبوا فتحسسوا من یوسف و اخیه : ((اى فرزندان من ! بروید و از (گمشده من ) یوسف و برادرش جستجو کنید)) (یوسف – 87).

در حقیقت گمان بد عاملى است براى جستجوگرى ، و جستجوگرى عاملى است براى کشف اسرار و رازهاى نهانى مردم ، و اسلام هرگز اجازه نمى دهد که رازهاى خصوصى مردم فاش شود و زشتى ها پديدار.

و به تعبیر دیگر اسلام مى خواهد مردم در زندگى خصوصى خود از هر نظر در امنیت باشند. بدیهى است اگر اجازه داده شود هر کس به جستجوگرى درباره دیگران برخیزد حیثیت و آبروى مردم بر باد مى رود، و جهنمى به وجود مى آید که همه افراد اجتماع در آن معذب خواهند بود.

ابن قلابه گوید: شبى عبدالرحمن بن عوف با عمر بن الخطاب در مدینه به تفحص پرداختند تا به در خانه اى رسیدند که چراغ آن خانه روشن بود و صداى آواز هم به گوش می‌رسید. ( گمان مى رفت كه اهل خانه مشروب نوشيده اند. ) عمر (رض ) از عبدالرحمن پرسید: اینجا خانه کیست؟ عبدالرحمن گفت: خانه ربیعة بن امیه ابن خلف است و در عین حال به عمر( رض ) گفت: کار ما از لحاظ تجسس خطاى محض است و خداوند ما را از این کار منع کرده است لذا عمر بن الخطاب منصرف گردید.

آنانيكه دخالت در اين امور را امر به معروف و نهى از منكر مى دانند و اجراى آنرا مكلفيت شرعى خود مى پندارند، در اشتباه اند. مسئوليت رسيده گى به تخطى هاى افراد در جامعه، بدوش نظام و مسئولين است نه احاد جامعه.

فلهذا دين مقدس اسلام، تجسسِ برخاسته از بدگمانى را نكوهش نموده، براى مؤمنان توصيه مى نمايد تا زشتى ها و عيوب همديگر را بپوشانند و نسبت بهمديگر حسن نظر و نيت خير داشته باشند. تا بدى ها و پليدى ها در جامعه اسلامى كمرنگ و محو شود. نه اينكه مردم در افشاگرى عيوب هم چنان سبقت گيرند كه شيرازه ى جامعه از هم بگسلد.