تقوا چيست ؟

کتابهای لغت عربی تقوا را” محفوظ نگهداشتن خود از هر آنچه، صدمه و آسيب ميرساند” معنا کرده اند. اصولا” “ وقايه “ که مفهوم پرهيز و نگهداری دارد ، هر نوع حفاظتی را شامل ميشود. مثلاً ما از خدا مي خواهيم : ما را از عذاب « حفظ كند » ( وقنا عذاب النار) ، و قهم السيئات و امثال آن ، که ۱۶ بار مشابه آن در همين معنا در قرآن آمده است. « اتقاء » ( در باب افتعال ) به خود گرفتن حالت دفاعی و حفاظت در برابر هرگونه شر و شيطان است

واژه « تقوا » در تصور عموم مردم منحصراً معنای دينی دارد و به گونه ای پايبندی به احکام دينی راميرساند. در حاليکه دايره معنائي آن بسيار کلي و عام است و هر نوع حفاظت و مراقبتي را در برابر صدمه و آسيب شامل ميشود. همه اين مراقبت ها را ميتوان تقوا ناميد ! ؛ تقوای خوردن ، تقوای راندن ، تقوای مالی ، تقوای رفتار ، تقواي گفتار ، تقوای ورزشی و . . . .

حقيقت اين است كه ارسال رسولان و انزال كتابهاي ديني جز براي اين نبوده است كه با كنار زدن شاخ و برگهاي شرك و جهالت ، بندگان را با خداي مهربان و يكتا آشتي دهند و به “ تقوا “ يعني محافظت خود در برابر خطرات شيطاني تشويق نمايند. بنابراين نقش دين تذكر به تقوا و تقويت آن است ، نه ابداع آن .

علت همه اين محافظت ها و مراقبت ها ، قانونمند بودن جهان و زندگی و ضرورت انطباق و هماهنگی با نظامات آن است . همه ما مزه تلخ تخلف از اين مقررات را در زمينه های مختلف زندگی بارها چشيده ايم و به تجربه دريافته ايم که مصلحت ما در پيروی بی چون و چرا از نظامات زندگی است.

وقتی ما در تمامی ابعاد و زمينه های زندگی با عقل و خرد باين نتيجه رسيده ايم که بايد صددرصد تابع و تسليم قوانين و نظامات باشيم ، آيا شگفت انگيز نيست که در مقياسی بسيار عظيم تر و در ارتباط با خدا تصور کنيم حساب و کتاب وجزا و پاداشی درکار نيست و نادرستي ها و ظلم و ستم ، عکس العملي در جهان ندارد !

حديثى از پيامبر گرامى ما نقل شده كه :
«متقی کسی است که بميان خارها می رود و نهايت مراقبت را بکار ميبرد تا به لباسها و بدنش از تيغ ها آسيبی نرسد» و سر انجام به اين جمع بندی ميرسيم که: «در زبان قرآنی ، متقی کسی است که خود را در برابر گناه و امور شر محافظت کند و خدا را بعنوان حامی و حافظ و پناه و سپر امنيت جدی بگيرد و تکاليف خود را انجام دهد.»